EN
ครอบฟัน (CROWN)
ครอบฟัน คือ การบรูณะฟัน ที่สูญเสียเนื้อออกไปมากเกินกว่าจะสามารถรักษาด้วยวิธีอื่นๆ ได้ หรือฟันที่ผ่านการรักษารากฟันมาแล้ว ครอบฟันทำขึ้น เพื่อคงสภาพเนื้อฟันที่เหลืออยู่ไว้และทดแทนส่วนที่สูญเสียไปเพื่อความคงทนแข็งแรง ในการทำ ครอบฟัน จำเป็นต้องกรอเนื้อฟันออกเพื่อการยึดติดของครอบฟัน
ครอบฟันมี 2 ประเภท คือ ครอบฟันทั้งซี่ (Full Crown) และประเภทคลุมเพียงบางส่วน (Partial Crown)
ฟันที่ทำการรักษารากฟันมาแล้วนั้น ส่วนมากเนื้อฟันที่ดีจะเหลือน้อย และฟันจะเปราะบางกว่าปกติ ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้ฟันแตก หรือหัก ได้ง่าย จึงควรเสริมความแข็งแรงด้วยการทำครอบฟันร่วมกับการทำ เดือยฟัน (Post and Core) โดยเฉพาะฟันที่มีขนาดเล็ก เช่น ฟันหน้าและฟันกรามน้อย
สะพานฟันหรือฟันปลอมชนิดติดแน่น
สะพานฟัน คือ ฟันปลอมที่มีลักษณะใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติโดยจะมีการกรอฟันซี่ข้างเคียง เพื่อป็นหลักในการยึดครอบฟัน และมีครอบฟันลอย (Pontic) ใช้ทำแทนฟันที่สูญเสียไป
สะพานฟันมี 3 ประเภท คือ
1. สะพานฟันแบบธรรมดา
สะพานฟันแบบธรรมดาจะประกอบด้วยครอบฟันประเภทต่างๆ แล้วแต่ความต้องการของผู้ป่วย ซึ่งจะมีครอบฟันลอย (Pontic) ที่ใช้ทดแทนฟันที่สูญเสียไปเป็นตัวเชื่อมครอบฟันที่ยึดติดบนฟันซี่ข้างเคียง การทำครอบฟันประเภทนี้เป็นที่นิยมทำกันโดยทั่วไป
2. สะพานฟันแบบมีหลักยึดข้างเดียว (CANTILEVER BRIDGES)
สะพานฟันประเภทนี้จะมีฟันซี่ข้างเคียงเพียงซี่เดียวที่ใช้ในการเกาะยึดสะพานฟัน
3. สะพานฟันแบบแมรี่แลนด์ (MARYLAND BRIDGES)
สะพานฟันแบบแมรี่แลนด์ (Maryland bridge) หรือ สะพานฟันที่ยึดด้วยวัสดุเรซิน (Resin-bond bridge) เป็นการทำสะพานฟันที่มีแกนโลหะและมีโลหะลักษณะคล้ายปีกที่ใช้ยึดติดด้านหลังของฟันด้านข้าง
วัสดุที่ใช้ในการทำครอบฟันและสะพานฟัน มี 3 ประเภท
ประเภทที่ 1 ครอบฟันและสะพานฟันที่ประกอบด้วยครอบฟันแบบเซรามิกและโลหะ
ประเภทที่ 2 ครอบฟันและสะพานฟันที่ประกอบด้วยครอบฟันแบบเซรามิกล้วน
ประเภทที่ 3 ครอบฟันและสะพานฟันที่ประกอบด้วยครอบฟันแบบโลหะล้วน (ทอง)
ครอบฟันหรือสะพานฟันแบบเซรามิกผสมโลหะ และแบบเซรามิกล้วนนั้นจะมีสีสันที่เหมือนฟันจริงตามธรรมชาติ โดยทันตแพทย์มักจะแนะนำให้เลือกใช้แบบเซรามิกผสมโลหะ สำหรับการทดแทนฟันกราม ซึ่งใช้ในการบดเคี้ยว เพราะต้องการความทนทาน และแข็งแรง ส่วนวัสดุแบบเซรามิกล้วนจะแนะนำให้ใช้ทดแทนฟันหน้า เนื่องจากครอบฟันหรือสะพานฟันประเภทนี้ จะให้ความใส สวยงาม เหมือนฟันตามธรรมชาติ
ควรทำครอบฟันด้วยสาเหตุดังต่อไปนี้
- ใช้แทนการอุดฟัน กรณีที่ฟันเป็นโพรงขนาดใหญ่และเนื้อฟันเหลือไม่มากพอ
- ป้องกันไม่ให้ฟันที่อ่อนแอแตกร้าว
- บูรณะฟันที่แตกร้าว
- ติดสะพานฟัน
- ครอบรากฟันเทียม
- ครอบฟันที่มีสีหรือรูปร่างผิดปกติ
- ครอบฟันที่ได้รับการรักษาคลองรากฟัน
ขั้นตอนการรักษา ครอบฟัน/สะพานฟัน
ขั้นตอนการรักษาด้วยการทำครอบฟัน/สะพานฟันแบบธรรมดา
- ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยและการเตรียมฟัน
- การฉีดยาชาบริเวณฟันซี่ที่จะกรอ
- การกรอฟัน เพื่อเป็นฐานของครอบฟัน สะพานฟัน
- การจดบันทึก สี ขนาด รูปร่างของฟันที่ต้องการในการทำ ครอบฟัน/สะพานฟัน
- การพิมพ์ปากเพื่อทำแบบจำลอง
- แบบจำลองและรายละเอียดทั้งหมดจะถูกส่งไปยังห้องแลบเพื่อทำ ครอบฟัน/สะพานฟัน
- ทันตแพทย์จะทำการติดครอบฟัน/สะพานฟันแบบชั่วคราวให้แก่ผู้ป่วยสำหรับใช้งานระหว่างการรอการผลิตสะพานฟันแบบถาวร
ขั้นตอนการติดสะพานฟัน
- การรื้อ ครอบฟัน/สะพานฟันแบบชั่วคราวออก
- การติดยึด ครอบฟัน/สะพานฟันแบบถาวรบนฟัน การตรวจเช็คและการปรับแต่ง ครอบฟัน/สะพานฟันให้มีความเหมาะสมที่สุด
- ขั้นตอนการดูแลรักษา
- ทันตแพทย์จะให้คำแนะนำด้านการดูแลทำความสะอาดเพื่ออายุการใช้งานที่ยาวนาน
- ซึ่งขั้นตอนการเตรียมฟันและการติดยึด ครอบฟัน/สะพานฟันนั้นอาจก่อให้เกิดการเสียวฟันได้ ซึ่งอาการดังกล่าวจะสามารถหายได้เองในเวลาไม่นาน